Recent ging ik aan het klussen nadat onze IKEA-keuken voor onze zoon werd geleverd. Na een “opendeurdag” in de Montessori-school waar mijn zoontje ongeveer 3 maanden geleden is gestart, voelde ik me enorm geïnspireerd door alle mogelijkheden die daar werden getoond. Ik zag hoe kleine peuters van 18 maanden hun eigen fruit sneden, hun boterham belegden en zelfs deeg maakten voor brood. Het was indrukwekkend om te zien hoeveel kinderen op deze leeftijd al zelfstandig kunnen doen! Dit wilde ik mijn zoon thuis niet ontnemen, dus besloot ik om de Montessori-principes op een praktische manier ook bij ons thuis toe te passen.
Wat is Montessori?
Voor mij gaat Montessori over het ondersteunen van mijn zoon om zelfstandig te leren en de wereld op zijn eigen tempo te ontdekken. Hoewel ik het niet altijd “volgens het boekje” doe, probeer ik de basisprincipes op een manier toe te passen die bij ons gezin past.
Wat betekent dat concreet?
- Zelfstandigheid: Alles draait om het geven van vrijheid binnen duidelijke grenzen. Bijvoorbeeld: hij mag zelf kiezen welk fruit hij eet, maar we zorgen ervoor dat hij 2 of maximaal 3 gezonde opties heeft om uit te kiezen.
- Zelfvertrouwen: Als hij zelf iets kan doen, voelt hij zich trots en groeit zijn zelfvertrouwen. Je zou ‘m moeten zien “groeien” als hij ergens een succes heeft behaald. Dat snoetje met zijn “kijk eens wat ik heb gedaan!”-uitdrukking is goud waard.
- Praktisch leren: Hij leert door te doen, niet door te kijken. Dat betekent dat ik soms extra geduld nodig heb (en wat extra poetswerk heb), maar het is het zo waard om hem te zien groeien.
- Science-based: Het is fijn te weten dat deze aanpak wetenschappelijk onderbouwd is. Het draagt bij aan het ontwikkelen van zelfstandige, stabiele en zelfredzame volwassenen. Can you imagine a world waarin alle volwassenen zo zouden zijn? 😉
Montessori draait niet om perfectie, maar om het creëren van een omgeving waarin je kind kan thriven. En dat hoeft echt niet duur of ingewikkeld te zijn. Ons eerste échte project? Een functionele keuken speciaal voor hem.
Waarom een eigen keuken?
Toen ik de peuters in de Montessori-klas hun eigen eten zag klaarmaken en opruimen, wist ik dat dit iets was wat ik ook thuis wilde proberen. Een eigen keuken biedt een veilige en overzichtelijke plek waar kinderen:
- Zelf handjes kunnen wassen.
- Zelf een snack kunnen pakken of voorbereiden.
- Opruimen wat ze hebben gemorst.
- Leren omgaan met dagelijkse taken, zoals zelf iets nemen, opruimen en schoonmaken.
Op 18 maanden kunnen kinderen al zoveel meer dan we soms denken. Het is een kwestie van hen de juiste tools geven om het te proberen.
Hoe wij onze IKEA-keuken hackten
We kochten het populaire IKEA Duktig-keukentje en gingen aan de slag om het om te toveren tot een Montessori-keuken. Hier is hoe we dat hebben aangepakt:
1. Een werkend kraantje met pompje
Het kraantje in de keuken hebben we functioneel gemaakt door een klein waterpompje aan te sluiten op een reservoir. Zo kan onze zoon zelf zijn handjes wassen of een glas water vullen. Het waterreservoir is makkelijk bij te vullen en veilig in gebruik. Hij vindt het fantastisch om “echt” water te gebruiken.
HIER kan je het pompje vinden wat wij hebben geïnstalleerd. We hebben ook een zeeppompje met sensor maar dit is nog iets te leuk om vooral mee te spelen dus staat voorlopig enkel ter beschikking wanneer hij z’n handjes in het toilet gaat wassen.
Hier zie je het pompje zodat hij zelf water kan nemen. Hierbij heb ik simpelweg een bakje onder in het kastje gezet dat dagelijks met vers water wordt gevuld. Is het water op? Dan is het gedaan met de pret… 😉 Zo voorkomen we dat hij teveel water verspild. In de wasbak hebben we enkele gaatjes geboord zodat het vuile water ook wegloopt in een ander plastic bakje onder in het kastje. Zolang het verse water en het “vuile” water gescheiden zijn in aparte containers zit je goed. 🙂
2. Alles op kinderhoogte
We hebben alle keukengerei, zoals een snijplankje, een klein mesje en een lepel, op een plek gezet die hij makkelijk kan bereiken. Dit geeft hem de kans om zelfstandig een banaan te snijden of zijn boterham te smeren.
3. Echt snijden en zelf bereiden
Hij heeft een eigen messenset en keukengerief zodat hij ook echt zelf fruit, snacks of een boterham kan bereiden. Soms neemt hij een banaan, puur om deze te bereiden en komt dan heel trots zijn creatie in een kommetje of op een bordje aan mama of papa geven. HIER kan je de kindvriendelijke messenset vinden die we voor hem hebben voorzien.
4. Zelf snacks pakken
Op een laag plankje hebben we een mandje geplaatst met gezonde snacks, zoals stukjes fruit, crackers en rijstwafels. Zo kan hij zelf kiezen wat hij wil eten zonder dat hij steeds om hulp hoeft te vragen. Natuurlijk heeft hij hier geen eindeloze voorraad ter beschikking. Hij heeft 1 stuk van elk en als alles op zou zijn, dan is het wachten tot de volgende dag.
5. Zelf de tafel dekken
Om hem te helpen om zelf zijn plekje op de tafel te dekken hebben we placemats voorzien waar met tekeningen op te zien is waar wat hoort. Zo is er een “afdruk” van een bord, mes, vork, lepel en bekertje zodat hij weet waar wat hoort. Deze kan je HIER vinden. We hebben hierbij gelet op een lus zodat deze aan de zijkant van de keuken kunnen worden opgehangen als ze niet worden gebruikt. Ook hier geniet hij zo als hij de tafel heeft gedekt.
6. Opruimen en schoonmaken
We hebben een doekje en een klein veger met blik op haakjes gehangen, zodat hij zelf iets kan opruimen als er gemorst wordt. Daarnaast staat er een klein afvalbakje waarin hij restjes kan weggooien. Het is soms grappig om te zien hoe trots hij is als hij zijn eigen rommel opruimt!
7. Afval en vuile was
Er is een aparte plek voor de vuile was, zoals doekjes en slabbetjes, zodat hij weet waar hij die kan neerleggen. Ook hebben we een afwasplek toegevoegd waar hij bekers of borden kan neerzetten, zodat wij die later in de vaatwasser kunnen doen. De vaatwasser zelf vullen is nog iets te uitdagend waarbij hij soms de focus verliest en met een vuil bord wel eens de hele woonkamer meermaals doorloopt… 😉
Waarom het werkt
Sinds we deze keuken hebben, zien we onze zoon groeien in zelfstandigheid en zelfvertrouwen. Hij geniet ervan om dingen zelf te doen en vindt het geweldig om mee te “helpen”. Als wij koken, staat hij trots naast ons om zijn eigen boterham te maken of water in te schenken.
Natuurlijk gaat het niet altijd perfect. Soms is er een natte vloer, een bord dat sneuvelt of een brood dat zowat overal eindigt. Maar dat hoort erbij, en het is prachtig om te zien hoeveel plezier hij heeft terwijl hij leert.
Zelf aan de slag? Hier zijn mijn tips
Wil je ook een Montessori-keuken voor je peuter maken? Dit is hoe je kunt beginnen:
Kies een goede basis
Het IKEA Duktig-keukentje is een uitstekende keuze, maar elk keukentje dat laag genoeg is, kan werken.Maak gebruik van zones
Denk na over aparte plekken voor:
- Water en drinken.
- Eten voorbereiden.
- Afval weggooien.
- Schoonmaken.
- Vuile was.
Zorg voor de juiste materialen
Gebruik échte borden en glazen zodat je kindje echt leert om voorzichtig om te gaan met hun spullen. Breken is ook opruimen. Zo weten ze dat je hen vertrouwt met écht servies en ook dat is alweer goed voor hun zelfvertrouwen. Zorg voor de snijmaterialen voor een veilig kindermesje of leg het buiten bereik als je niet actief kan supervisen.Begin klein
Je hoeft niet alles tegelijk te doen. Voeg stap voor stap elementen toe.Betrek je kind
Laat zien hoe alles werkt en moedig hen aan om zelf dingen te proberen. Het hoeft niet perfect te gaan, het gaat om de ervaring.
De impact op ons gezin
Ben jij ook geïnspireerd? Deel jouw ervaringen of vragen!
Voor meer tips over Montessori en opvoeding, blijf deze blog zeker volgen. Je kan me ook op sociale media vinden. Deel daar zeker ook je ervaringen of stel me je vragen. Samen maken we van opvoeden een prachtig avontuur. 😊